Door Olaf

Toen wij ons om 19.15 verzamelden voor cafe d’n Beer zagen wij al de eerste blauwe jassen zwalkend over het fietspad huiswaarts rijden. Jawel, terwijl heel Oeteldonk al menig bier achter de kiezen had mochten wij op d’n Elfde van d’n Elfde naar Boxtel afreizen voor een potje schaak in de avondcompetitie van de NBSB. 

In Boxtel werden geen carnavaleske taferelen waargenomen en wij mochten al snel achter het bord plaatsnemen om te strijden voor de aansluiting in de hogere regionen van onze poule. Het bleef weer spannend tot het laatse moment. Bent was weer als laatste klaar in een bloedstollend gevecht dat hij op spectaculaire wijze wist te winnen (ik begin een patroon te ontdekken…). 

Ik mocht als eerste in mijn potje tegen Haley van Haperen een punt scoren voor ons team. De opening en het middenspel gingen aardig gelijk op totdat wij in het volgende eindspel belandden. Ik denk dat het leerzaam is om dit eens nader te bekijken. Zie diagram:

Haley van Haperen – Olaf Soons na 38…gxf5.

Een eindspel met paard tegen loper en 4 pionnen. Uiteraard geeft de computer aan dat het gelijk staat. Maar praktisch gezien was ik blij met deze stelling. Het paard staat op een wit veld en blokkeert de geisoleerde d-pion. Ik heb (bijna) al mijn pionnen weten te stationneren op witte velden. De zwartveldige loper van mijn tegenstander kan derhalve aanvallend niet veel uitrichten tegen mijn pionnen en paard. Mijn mening is dat het makkelijker spelen is met paard, maar ongetwijfeld zullen er ook spelers zijn die de loper in deze stelling prefereren.

Hoe dan ook, na 39. f4 maakt wit het niet makkelijker voor zichzelf omdat deze pion een doelwit voor mijn paard wordt. Na 39…Pf6 40. Lb4+ Kd5 staat mijn koning op het ideale blokkeerveld en is mijn paard vrij om moeilijkheden te veroorzaken in het kamp van mijn tegenstander. Na 41. Lc5 a6 bleek mijn tegenstander de beslissende fout 42. b4 te begaan. Zie diagram 2

Beter was om bijvoorbeeld Le7 te spelen en verder te keepen. Nu kan de loper niet op tijd terugkeren om de zwakke pionnen aan beide kanten van het bord te beschermen. Het was praktisch gezien al echter moeilijk voor wit om de juiste zetten vinden in deze lastige stelling. Ik geef nog de laatste zetten van de partij om de kracht van het paard in deze stelling te laten zien waarbij ik eerst 1 pion en daarna mijn 2e pion kan veroveren: 42…Ph5 43. Ke3 Kc4 44. Ld6 Pf6 45. Ke2 Pe4 46. Lc5 Pc3+ 47. Kd2 Pd5 48. Ld6 Kd4 49. Le5+ Ke4 wit geeft op.

Het is een opluchting een klassiek eindspel eens een keer tot een goed einde te weten te brengen. Een sporadische studie van het eindspel uit een boek heeft daarbij zeker geholpen!

Leon was als tweede klaar. Hier volgt zijn analyse van de partij: 

— (het inpassen is doende op mijn mobiel – ik ben een weekendje op reis – nog niet gelukt. De analyse als pdf invoegen lukte wel. Klik op onderstaande link. David —

Leon ter Beek-Ebe Reitsma, partij-analyse

—

De stand was na afloop van Leon’s partij 0-2 voor ons. Nico en Bent waren echter nog lang niet klaar. Nico haalde tot het einde alles uit de kast om een remise of winst te forceren, maar moest uiteindelijk gewonnen geven. Met de stand op 1-2 werd het toch nog heel erg spannend of wij de teamwinst mee naar Rosmalen konden nemen. Bent speelde namelijk al een half uur met nog maar 1 minuut op zijn klok in een (althans voor mij) zeer complexe stelling. Hieronder het relaas van Bent:

—

In een Pirc kwam ik al snel goed uit de opening. Opstoten op de flank en actief stukkenspel maakte dat ik al snel meer ruimte had dan mijn tegenstander.

Het lastige van zo’n stelling is dat alle stukken van wit al goed staan, maar hoe ga je dan verder?

Vaak geeft de engine dan voorkeur aan marginale verbeteringen (koningveiligheid door Kc1-Kb1, velden veroveren, stukken op een net betere lijn) dan aan directe opstoten.

Deze verbeterzetjes worden gevonden, maar in onderstaande stelling gaat het fout.

Stelling na 22. … Lf7. Zwart heeft vooral last van zijn eigen stukken. Paard op d7 is gebonden aan Paard op b6, maar blokkeert gelijk de toren op d8.

Beste zet is hier Lf2; uit de penning gaan van e4. Helaas speel ik het goede plan, maar een zet te vroeg…

23. Lh3? c5! en d5 kan niet geslagen worden door de dubbele aanval. 24. … d4 is niet te voorkomen.

Stelling na 32. De1-d1. Zwart’s stukken staan aanvallend opgesteld, maar wit lijkt nog net genoeg defensieve krachten rondom de koning te hebben.

(Loper, Paard, Toren en Dame) aanvallend vs. (Loper, Dame, Toren en pion) defensief. 4 tegen 4 lijkt net genoeg voor de verdediging maar Zwart vindt een geniale zet:

32. … Lc4!! (wit kan niet slaan vanwege 33. bxc4 Db1#.

33. Td2 d3! zou gelijk uit zijn. Overbelasting is een typisch motief in dergelijke stelling. Sla ik de pion op d3 met c2, dan valt b3 en ga ik ongetwijfeld mat.

Sla ik met de toren, kom ik een kwaliteit achter met amper tegenkansen.

Gelukkig voor het team speelt mijn tegenstander geen d3 maar 33. …. Pc3. Een slagenwissel op c3 zorgt ervoor dat ik de actieve toren kan ruilen op d6.

Ondanks tijdnood bleek actief spel genoeg voor materiaalwinst en mat!

—

Het was wederom een enerverend avondje schaak. Door onze overwinning houden wij aansluiting in de top van onze poule met nog een aantal sterke tegenstanders te gaan.

Oplossing van schaakstudie #2 van zaterdag 8 november
De eerste zet in de beginstelling ligt voor de hand:

1. Ta4+ en zwart heeft maar één acceptabele zet:
1… Kd4. 
2. Ta5+! Torenoffer nummer 1. Net als in de vorige studie borduurt Herbstmann hier voort op zijn onderzoek naar torenoffers in het eindspel.
2. … Dxa5 faalt vanwege Pc6+! dus speelt zwart:
2… c5
3. Txc5! Torenoffer nummer 2
3… Dxc5


4. d4+! Het regent vorkjes! Er zijn nu twee reactie mogelijk:
I. 4…. Dxd4 5. Pc6+ en wint
II.  Kxd4 Pe6+ en wint

(Toren)offers die vorkjes mogelijk maken: een patroon om te onthouden!

Door David
Na de wedstrijden en het toernooi van afgelopen week is er mooi weer even tijd voor bezinning met een schaakstudie. Maar eerst dit: Ik zag een prachtige eindspelstudie in de Fide Worldcup die momenteel plaatsvindt in Goa in India: https://www.chess.com/nl/events/2025-fide-world-cup (Max Warmerdam is al uitgeschakeld, Jorden van Foreest en Anish Giri spelen nog mee). Een eindspelstudie die extra pikant is, omdat niemand minder dan Wesley So de remise niet zag en opgaf!

Een dramatische beslissing, omdat So, toch één van de kanshebbers, daarmee uit dit knockouttoernooi vloog. In zijn partij tegen Titas Stremavicius, een jonge Litouwse grootmeester die al jaren een rating rond 2550 heeft, speelde Wesley op zet 71 … Kg4 en gaf direct op omdat hij dacht dat hij de pion op g3 ging verliezen. Die pion is echter onaantastbaar! Na bijvoorbeeld 72. Ke3 Kh4 73. Kf3 speelt zwart het verrassende
73… h1D! (zie stelling 2)
Wit moet slaan uiteraard
74. Lxh1
74… Kh3
Zwart loopt de hoek in, waar de witte loper niet weg kan zonder promotie toe te staan. Ook de koning kan om die reden niet weg en het offeren van de loper verliest zelfs de partij voor wit! 

Een interessant motief: Het lukt het wit niet g3 te slaan. Cruciaal daarbij is dat als zwart zijn koning naar g1 moet spelen wit nog steeds g3 niet kan slaan vanwege .. pat! (zie stelling 3). Alle andere varianten falen ook. Probeer maar uit. 

Genoeg te beleven dus daar in Goa. Vandaag om 10:30 uur start de tweede matchpartij in de 3e ronde.

Schaakstudie #2
Nu een schaakstudie voor jullie uit het boek “De Schaakstudie in onze dagen” (1936) van Herbstmann. Maandag volgt weer de oplossing.
Een studie van Kling en Horowitz uit 1851.

Wit is aan zet en wint.

Herbstmann verkent met deze studie weer twee thema’s, waarbij ik er één zal verklappen: paardvorkjes spelen een belangrijke rol.

Dat zal Paul aanspreken na onze spectaculaire partij van 2 weken geleden waarin hij mij twee maal verraste met een listige combinatie van dameoffer en paardvorkje!

Om deze studie op te lossen moet je de vier opeenvolgende winnende zetten vinden voor wit, waarbij zwart zich uiteraard zo goed mogelijk probeert te verdedigen.

Ik laat de reactie-optie hieronder open deze keer, dus oplossingen kunnen doorgegeven worden. Graag dus 4 zetten met achterliggend idee.

Door David

Voor de tweede keer binnen drie dagen een volle speelzaal. Maandag 3 november hadden 32 deelnemers aan het schaaktoernooi Tjeu Segers Rapidprijs er veel zin in om in vier snelle potjes uit te maken wie de het best uit de voeten kan in een partij met maar 15 minuten op de klok. 

Na drie ronden was er nog een vijf spelers ongeslagen. Naast Jarich Haitjema, Thomas Kaufmann, Franck Steenbekkers en Sven Bruls, was dat ook nog Gert-Jan van Dijk die naast een winst ook twee van de zeer zeldzame remises op zijn naam had staan. In het overgrote deel van de partijen was zo’n evenwichtige slotstelling ver te zoeken….

De vier koplopers werden aan elkaar gekoppeld om te bepalen wie er met de prijzen vandoor zou gaan. Jarich won deze laatste ronde overtuigend van Franck, en Thomas bleek te sterk voor Sven, wat de volgende eindstand opleverde:
1e plaats: Jarich Haitjema
2e plaats: Thomas Kaufmann
3e plaats: Franck Steenbekkers

Daarnaast waren er ratingprijzen voor de goed bezette ratinggroepen:
Ratinggroep 1600 – 1799: Johan Tode
Ratinggroep 1400 – 1599: Lorenzo Montin
Ratinggroep      0 – 1399: Coen Slooten

Met dank aan sponsor Tjeu Segers was ook deze editie weer een super gezellig schaaktoernooi!

Zie voor de volledige eindstand de pagina 2025-2026 Eindstand rapid
Veel mooie foto’s op de pagina Foto’s Rapidtoernooi 2025

Door David
Door een speling van het (indelings-)lot speelden afgelopen zaterdag 1 november de drie teams van De Kentering en van de combinatieclub Oisterwijk/De Oude Toren tegen elkaar. Of OOTC zoals ze liever te boek willen staan, maar het lukte op een of andere manier zich niet in te schrijven met die handigere naam. De beide fusieclubs hadden vorig jaar “anderhalf” team en nu dus 3 teams het betere verdeling van al die spelers over die drie teams naar speelsterkte.

Daarmee traden teams van onze clubs aan die ongeveer gelijk waren in speelsterkte op papier. Het werd dan ook daverend spannend. Misschien nog het minst in de match van team 3. Daar zag het er in de loop van de middag als snel heel gunstig uit op de meeste borden, en kon De Kentering 3 de sterke start van het seizoen doortrekken met een fraaie 3-1 overwinning.

Onderstaand de analyse van de partij van Roel tegen Cor Zijlmans.
Commentaar Roel: Het is een beetje saaie partij. Schuiven met stukjes hout. Volgens Chessbase doen beide partijen steeds min of meer een goede zet. Na 27 zettenen een remise aanbod een verrassende ontknoping.

 [Event "NBSB zaterdag 1B De Kentering 3-Oisterwijk/Oude Toren Combinatie 3"] [Site "Rosmalen"] [Date "2025.11.01"] [Round "2"] [White "Cor Zijlmans (1599)"] [Black "Roel Jongenelen (1629)"] [Result "0-1"] 1. e4 e6 2. d4 d5 3. exd5 exd5 4. Bf4 Bf5 5. Nf3 Nd7 6. Be2 Ngf6 7. O-O Be7 8. Nbd2 O-O 9. c3 a6 10. Qb3 b5 $11 (10... Nb6 $11) 11. Qd1 Nh5 12. Bg3 $2 $15 Nxg3 {Zwart heeft het loperpaar. Nu zorgen voor open diagonalen voor de lopers.} 13. fxg3 (13. hxg3 {Naar het centrum toeslaan, was iets beter geweest.}) 13... Be6 14. b4 Bd6 15. a4 c6 16. Bd3 Re8 17. Qc2 {Lijkt gevaarlijk, maar is het niet.} h6 (17... g6) 18. a5 Bg4 19. Rae1 Re6 20. Rxe6 Bxe6 21. Nh4 Nf8 22. Ndf3 Qc7 23. Nf5 Ra7 24. Nxd6 {En weg loperpaar, helaas.} Qxd6 25. Ne5 Re7 26. Qf2 Qc7 27. Bf5 Qc8 $11 {Hele partij is het gelijk op gegaan, ook vlgs Chessbase. De tussenstand van De Kentering Team 3 is op dit moment: Adib gewonnen, Paul verloren, Hans staat gewonnen, dus deze partij geeft de doorslag. Daarom remise aanbod gedaan. Wit reageert niet, denkt heel lang na en dan:} 28. Ng6 $4 {BOEM} Nxg6 29. Bxg6 fxg6 $19 {Wit staat een stuk achter en geeft op.} 0-1 * 

Daarna nog even afwachten wat Hans doet en de winst is binnen. Mooi resultaat 3-1.

Het tweede team was op papier gelijkwaardig aan de tegenstander, maar dat is enigszins vertekend door het ontbreken van ratings bij Jan, Lorenzo en Lex. Ik ben benieuwd wanneer zij eindelijk ook een rating krijgen. De regel bij de KNSB is dat je een KNSB-rating krijgt als je vijf officiële partijen hebt gespeeld tegen een spelers met een KNSB-rating. 
Waar in de vorige ronde Hans en Wilbert op bord 1 en 2 de beslissende punten binnen haalden om er 4-4 van te maken ten OSV 3, dolven zij nu het onderspit tegen twee sterke speler van OOTC 2 en ging de match, ondanks twee fraaie overwinningen van Peter en Dick verloren met 3-5.

Non-playing captain Eduard: Met een beetje meer geluk was het resultaat van onze eerste thuiswedstrijd iets beter geweest dan de 3 -5 nederlaag (zie hierboven). Lorenzo kon zijn pluspion niet verzilveren vanwege de lopers van ongelijke kleur in het eindspel. En Jan de Leeuw speelde als zijn achternaam, zette het bord in brand, stond uiteindelijk op winst, maar verzandde in remise door eigen toedoen. Het hoort er allemaal bij. Volle winst was er voor Dick en Peter. Proficiat.
Zaterdag 22 november spelen we onze derde wedstrijd. Onze tegenstander is ODI 1 (Ontspanning Door Inspanning) in Uden.

De stand tussen De Kentering en OOTC in de clubmatch was daarmee, na deze twee confrontaties, weer gelijkgetrokken: 6-6. Aan het 1e team om het pleit in ons voordeel te beslechten. Daar zag het lange tijd niet naar uit. OOTC stond halverwege de middag voor met 2,5-3,5 en op de laatste twee borden stond ik lange tijd slechter en Piet in zijn partij gelijk. In beide partijen kenterde de situatie echter, allicht onder tijdsdruk, in ons voordeel. Piet kwam een pion voor en speelde het vakkundig uit. In mijn partij ruilde mijn tegenstander onnodig zijn sterkere loper en paard tegen die van mij, en kwam toen allengs slechter te staan. Ondanks fouten in het eindspel over en weer, wist ik deze partij uiteindelijk te winnen. Onderstaand enkele voor mij leerzame momenten uit die partij.

De Kentering 1 won daarmee met 4,5-3,5 en de onofficiële uitslag van de clubmatch werd 10,5-9,5. Sterk werk van alle drie de teams!

Analyse middenspel Ron Steeksma – David Bruggeman
In deze stelling na 23… Th3 staat Ron Steeksma met wit heel comfortabel (+2,3). Zij loper en paard hebben duidelijk veel meer en sterkere velden dan die van mij. Hij maakt zich zorgen over zijn zwakke h-pion, maar die is toch ook gemakkelijk verdedigbaar met Td2. Als je stukken actiever staan is het juiste plan om de druk te vergroten met bijvoorbeeld een 2e front. 24. a4 is hier de sterkste zet. Ron zag echter meer zorgen dan kansen, en, hoewel dat vast niet zijn plan was, ruilde het in de loop van 7 zetten zijn prachtige loper en paard tegen de gekooide evenknieën van mij, te beginnen met de sterke loper: 24. Lf5+ Pxf5 25. Pxf5 Lf8 (had ik vooraf gezien als redding en om die reden op zet 23 de toren van h4 naar h3 gespeeld om niet in een vork verloren te gaan na Pxf5. (Th7 kan niet: Er dreigt ook mat op d6!)
Het staat nu gelijk.
Wit volhardt in zijn plan om eerst zijn h-lijnprobleem op te lossen en na 26. Kg2 Th7 27. Th1 Le7 28. Tad1 Td8 29. Kg3 d5 staat de volgende stelling op het bord.

27… Le7 was niet de sterkste zet geweest, het verhindert dat de toren na bijvoorbeeld f6 aan de andere kant van het bord mee kan doen. Maar blijkbaar vindt Ron het zo vervelend dat hij nog steeds geen h4 kan spelen (30. h4, gxh4 31. Pxh4 Tdh8 verliest), dat hij op zet 30, als de loper ook nog eens actief dreigt te worden, besluit deze ook af te ruilen: 30. Pxe7 Kxe7. Nu de lichte stukken van het bord zijn, staat zwart duidelijk iets beter (-0,3).
Lessen hieruit:
1. als je beter staat moet je doorpakken en niet gaan verdedigen.
2. als je een gevaar ziet (h-lijn) is het raadzaam tijd uit te trekken om goed door te rekenen of het wel een gevaar is. Wit had h2 vrij makkelijk kunnen verdedigen. Twee torens op de h-lijn staan ook een soort offside als de aanval niet doorslaat en zijn dan eerder een probleem voor zwart: ze doen niet mee aan de andere kant van het bord.
Het toreneindspel is een aparte studie waard. Vaak was steeds één zet het verschil tussen -5 of 0,00. Vaak vond ik die, soms niet. Die plaats ik wellicht nog een keer.