Door Eduard Dame

We gingen met de trein. Het was nog even spannend of  alle acht spelers op tijd op het perron zouden staan. Vol goede moed – want onze tegenstander De Stukkenjagers 8 had al een paar keer stevige klop gehad – verlieten we Rosmalen volgens dienstregeling. En met twee sterke invallers uit het derde team (dat vrijaf had) zou de overwinning ons niet kunnen ontgaan.

Om iets na half een stonden we echter al met 1-0 achter. Roel Jongenelen had, naar eigen zeggen, duidelijk zijn dag niet. Terwijl juist hij om een ander schaakbord, eentje met coördinaten, had gevraagd en ook had gekregen. Het voorkwam niet de miscalculatie bij zet 8 en een blunder bij zet 10. Citaat: “Een dag om snel te vergeten. Bah bah”.

Ook bij Dick van Leeuwen ging het niet van een leiden dakje. Een kwestie van een pion meer of minder. Zijn tegenstander had een interessante speelwijze, eerst een pion offeren en 5 zetten later deze terug pakken. In het eindspel verloor Dick nog een pion en daarna ook de partij.

Ook bij Hans van Eijk op bord 1 wilde het niet vlotten. Normaal een schaakbaken in woellige tijden zoals laatst tegen ODI in Volkel, maar nu ging het van kwaad tot erger op het bord.
Gelukkig waren er ook schaakborden waar wel punten in het verschiet lagen. Zoals dat waaraan Paul Willemen speelde met zwart.

Peter Zijderveld speelde ontspannen en straight naar de overwinning. Succes was er ook bij Jan de Leeuw. Al na een paar zetten in een Engelse opening bracht hij een onjuist stukoffer. By the way, in de trein gaf hij aan dat hij vaak rustig en voorzichtig speelt, waarvan akte. De tegenstander liet zich echter imponeren en hij kwam er mee weg. Vanuit een iets mindere stelling wist hij in het middenspel toch weer het initiatief over te nemen en met de opstoot f4, f5 kwam een winnende stelling op het bord. Op zet 55 ging de tegenstander mat. Mooi werk!

Pieter Roos wilde per se met wit spelen, maar stond opgesteld op bord 8. Na flink onderhandelen in de trein kreeg hij zijn zin. Het bleek een juiste keus, want dankzij een reeks van goede precieze reeks zetten met vooral lopers, paarden en zijn dam, werd het net rond de zwarte koning steeds strakker aangehaald en uiteindelijk over het bord gejaagd. Pieter had goud in handen, maar eindigde met schroot toen zijn slotaanval implodeerde doordat enkele van zijn stukken – en die van zijn tegenstander niet – naast het bord terecht kwamen te staan. Toen was het 4-3 voor de Tilburgers.

Zelf kwam ik dankzij de ruil met Pieter, op bord 8 terecht en raakte verzeild in een ingewikkeld eindspel met allebei twee torens. Toevallig hadden we bij HEVO net twee leerzame partijen met toreneindspellen bestudeerd met als les: toreneindspellen zijn razend moeilijk. Zo ook deze keer. Ik had een pion meer, maar onderdeel van een dubbelpion, een te ver opgerukte geïsoleerd pion en op de a lijn nog een vrijpion. Het sterke punt van wit was zijn pion op h6, slechts geblokt door de pion op h7. Mijn tegenstander speelde uiteraard op remise, wat het niet makkelijker maakte om op winst te spelen. Dilemma: doorspelen of niet? Toen ik het echt niet meer zag zitten, werd het met knagend geweten, toch remise.

Het wedstrijdformulier laat zien dat al onze spelers een betere rating hadden dan de tegenstander. Op weg terug was er nog meer ellende. Dick stapte een station te vroeg uit de trein (’s-Hertogenbosch Oost) en eenmaal weer in Rosmalen bleek dat de fietstassen en de dure fietsaccu van Jan waren gestolen. Geluk bij een ongeluk: de fiets zelf stond er nog.

Oplossing van schaakstudie #5 van maandag 15 december

Afgelopen maandag deze stelling uit een partij tussen 1885 tussen Wilhelm Steinitz en J.B. Brockenbrough op het demonstratiebord. Steinitz was in de tweede helft van de 19e eeuw één van de sterkste schaker. Toen in 1886 in de Verenigde Staten een match werd georganiseerd tussen hem en een andere schaakgrootheid, Johann Zukertort won hij deze match en riep hij zichzelf uit tot wereldkampioen. Er was nog een officieel wereldkampioenschap in die tijd, tussen die claim wordt tegenwoordig geaccepteerd: de eerste wereldkampioen ooit.

Een jaar eerder, in zijn partij tegen Brockenbrough, had Steinitz het niet zo zwaar. In een stelling die op meerdere manieren al gewonnen stond koos hij voor de meest aansprekende doodsteek, een dameoffer op f6. Brockenbrough nam het offer aan en de getoonde stelling ontstond. 

Iedereen ziet natuurlijk al snel de sterke zet 1. Lh6+. De zwarte koning moet naar g8. 2. Pe7 is nu verleidelijk maar leidt niet tot mat omdat zwart dit paard kan slaan. De resterende stelling is ook gewonnen, maar er zit meer in. 2. Te3! Dreigt Tg3 mat. (Stelling 2)

Zwart kan dit niet anders verhinderen dan met 2… Dc7. 3. Tg3+ Dxg3 en nu is 4. Pe7 wel mat!

Deze oplossing had Ton gezien. Drie andere oplossers, Leon, Bent en Mike vonden echter de mat waar ik overheen gekeken had en minstens zo mooi is: na 2… Dc7 niet 3. Tg3+ maar 3. Pe7+! Dxe7 4. Tg3 mat

Door David

Ik twijfel de laatste tijd doorlopend. Als ik een gewonnen stelling verlies, zoals afgelopen maandag, ga ik ontdaan en vol twijfels naar huis:  Wat is er met me, dat ik me op 30 zetten goed geconcentreerd naar een prachtige stelling schuif en op zet 31 al het voordeel weggeef door een simpel trucje over het hoofd te zien? Verblinding door overmoed omdat ik de keuze had uit meerdere winnende voortzettingen?
Maar ook als ik win is er genoeg om over te piekeren, zoals zaterdag in de partij tegen de aimabele tegencaptain Emil Voorhout van De Stukkenjagers 6. Het was en scherpe partij, waarin het London-systeem op het bord kwam en de stelling atypisch aan beide kanten helemaal opengebroken was. Gedurende de hele partij was ik er zeker van dat ik de sterkere aanval had. Daar was de computer het in de analyse achteraf helemaal niet mee eens! Emil had zelfs even de kans op een compleet winnende zet. We zagen het beiden niet – en pas daarna sloeg te partij om in mijn voordeel. Twijfels. Wat is er met mijn beoordelingsvermogen? Waarom kies ik voor stellingen die objectief gezien strategisch rammelen als losse stellingbuizen zonder spanband op een oude vrachtauto?
Maar dat is dan het fijne van zo’n teamwedstrijd. Je ziet bij meerderen twijfels, zoals bijvoorbeeld bij Leon: “Ik sta iets beter, maar met nog drie minuten op de klok durfde ik niet door te spelen en voor de winst te gaan”. En bij Tom: “Jammer. Ik stond compleet gewonnen” (was ook zo!). Maar doortastend optreden van teamgenoten – Ton en Ralf behaalden mooie strakke overwinningen – of gewoon het altijd opbeurende optimisme van Johan, die zowaar een remise uit een dramatische stelling sleept, trekken het team erdoor. Fijn, die teamspirit en elkaars twijfels opvangen met het samen knokken voor de overwinning!

Oplossing van schaakstudie #4 van maandag 1 december

Afgelopen maandag een stelling op het demonstratiebord uit het het lopende toernooi London Chess Classic. In de tweede ronde speelde Luke McShane tegen Alireza Firouzja. Luke heeft na 20 zetten een stuk gegeven voor een schim van enige compensatie. Door die loper voorsprong is het geen scherpe probleemstelling: ook als zwart niet de genadeklap vindt, zijn er vele wegen die uiteindelijke naar de winst zullen leiden. Bijvoorbeeld:
32… bxa4 33. Txa4 Pd2 34. Ta3 Lf6 35. Td3 Pe4 zal uiteindelijk heus wel winnen. Maar zoals grootmeesters dat doen: ook in stellingen waarin ze duidelijk beter staan, blijft hun vizier scherp voor het vinden van precies de meest effectieve voortzetting.

In deze stelling speelt Alireza de beste zet 32… Pd2. En na Luke’s antwoord 33. axb4 is na 34. Te1! mat op a1 onvermijdelijk. Paard en loper werken prachtig samen om de koning alle vluchtvelden te ontnemen.

Meerdere clubgenoten dachten dat niet Luke’s zet 33. axb4 maar 33. Pa5 een goed antwoord is na 32… Pd2.

Dat kost echter materiaal (net als alle andere verdedigingen tegen de dreigende mat). De weerlegging: 33… bxa4 34. Ka3 (stelling 2) 33… Lxa5! 35. Txa5 Pc4+!

Dan nog de inventieve maar niet correcte voortzetting die Bent koos: 32… Te1 33. Kb3 Te3!? (stelling 3) met het idee 34. axb5 Pd2+ 35. Ka4 (35. Ka2 gaat weer mat na 35… Te1) Te4+! 36. Ka3 Te1. Wit blijft in deze stelling echter in leven met 37. Pb4 en daarna Pa2.
Er is zelfs nog een betere voortzetting voor wit na 33… Te3 34. Pe7+! Kh7 (na Txe7 krijgt wit zelfs kansen met 35. axb5) 35. Pd5! (stelling 4)

Na dit vorkje moet zwart bijvoorbeeld 35… Pd2+ 36. Ka2 Txh3 spelen. Maar na 37. axb5 Le5 volgt geen mat meer (c3 wordt mogelijk na Th1) en wit houdt z’n vrijpion op de b-lijn om mee te werken.

Als je ziet dat er toch nog verschillende ‘bijna goede’ voortzettingen waren, is de precisie van Alireza’s afwikkeling bewonderenswaardig, en geeft het aan hoe snel mindere goden zoals wij een groot voordeel weer deels kunnen laten verdampen met minder nauwkeurig rekenen. 

De nieuwe ratinglijst van de KNSB van december 2025 heeft een aantal verrassingen in petto voor De Kentering. De progressie van afgelopen jaar vertaalt zich in drie hoogtepunten.
1. De Kentering heeft 29 ratinghouders. 
Nu Lorenzo Montin en Jan de Leeuw de vereiste vijf externe partijen hebben gespeeld, hebben zij nu ook een officiële KNSB rating. Jan komt binnen met een rating van 1628 en Lorenzo met 1298.
2. Onze club had nog nooit een speler in de gelederen met een rating boven 2100. 
Bent is die bijzondere grens overgestoken en heeft een rating van 2111. Daarmee is hij nummer 739 van Nederland!
3. De Kentering had nog nooit in de clubgeschiedenis 12 spelers met een rating boven 1800.
Nu Mike Adriaanse weer is teruggekeerd in de 1800 met een rating van 1806 is het aantal clubspelers met 1800+ groter dan het ooit was, een bevestiging van de toenemende speelsterkte van onze club.

Dat het boeken van progressie niet alleen voorbehouden is aan de jonge clubgenoten bewijst Piet van Eijndhoven die de grootste ratingstijging boekt op de nieuwe ratinglijst: met +43 naar 1977

Waar al die positieve energie en vechtlust van onze teams al niet toe kunnen leiden!

Alle rating info is terug te vinden op KNSB-ratingviewer
Maandelijks is de nieuwe ratinglijst terug te vinden op onze webpagina KNSB rating