Schaakstudie #2

Door David
Na de wedstrijden en het toernooi van afgelopen week is er mooi weer even tijd voor bezinning met een schaakstudie. Maar eerst dit: Ik zag een prachtige eindspelstudie in de Fide Worldcup die momenteel plaatsvindt in Goa in India: https://www.chess.com/nl/events/2025-fide-world-cup (Max Warmerdam is al uitgeschakeld, Jorden van Foreest en Anish Giri spelen nog mee). Een eindspelstudie die extra pikant is, omdat niemand minder dan Wesley So de remise niet zag en opgaf!

Een dramatische beslissing, omdat So, toch één van de kanshebbers, daarmee uit dit knockouttoernooi vloog. In zijn partij tegen Titas Stremavicius, een jonge Litouwse grootmeester die al jaren een rating rond 2550 heeft, speelde Wesley op zet 71 … Kg4 en gaf direct op omdat hij dacht dat hij de pion op g3 ging verliezen. Die pion is echter onaantastbaar! Na bijvoorbeeld 72. Ke3 Kh4 73. Kf3 speelt zwart het verrassende
73… h1D! (zie stelling 2)
Wit moet slaan uiteraard
74. Lxh1
74… Kh3
Zwart loopt de hoek in, waar de witte loper niet weg kan zonder promotie toe te staan. Ook de koning kan om die reden niet weg en het offeren van de loper verliest zelfs de partij voor wit! 


Een interessant motief: Het lukt het wit niet g3 te slaan. Cruciaal daarbij is dat als zwart zijn koning naar g1 moet spelen wit nog steeds g3 niet kan slaan vanwege .. pat! (zie stelling 3). Alle andere varianten falen ook. Probeer maar uit. 

Genoeg te beleven dus daar in Goa. Vandaag om 10:30 uur start de tweede matchpartij in de 3e ronde.


Schaakstudie #2
Nu een schaakstudie voor jullie uit het boek “De Schaakstudie in onze dagen” (1936) van Herbstmann. Maandag volgt weer de oplossing.
Een studie van Kling en Horowitz uit 1851.

Wit is aan zet en wint.


Herbstmann verkent met deze studie weer twee thema’s, waarbij ik er één zal verklappen: paardvorkjes spelen een belangrijke rol.

Dat zal Paul aanspreken na onze spectaculaire partij van 2 weken geleden waarin hij mij twee maal verraste met een listige combinatie van dameoffer en paardvorkje!


Om deze studie op te lossen moet je de vier opeenvolgende winnende zetten vinden voor wit, waarbij zwart zich uiteraard zo goed mogelijk probeert te verdedigen.

Ik laat de reactie-optie hieronder open deze keer, dus oplossingen kunnen doorgegeven worden. Graag dus 4 zetten met achterliggend idee.

Volle bak Rapid

Door David

Voor de tweede keer binnen drie dagen een volle speelzaal. Maandag 3 november hadden 32 deelnemers aan het schaaktoernooi Tjeu Segers Rapidprijs er veel zin in om in vier snelle potjes uit te maken wie de het best uit de voeten kan in een partij met maar 15 minuten op de klok. 

Na drie ronden was er nog een vijf spelers ongeslagen. Naast Jarich Haitjema, Thomas Kaufmann, Franck Steenbekkers en Sven Bruls, was dat ook nog Gert-Jan van Dijk die naast een winst ook twee van de zeer zeldzame remises op zijn naam had staan. In het overgrote deel van de partijen was zo’n evenwichtige slotstelling ver te zoeken….

De vier koplopers werden aan elkaar gekoppeld om te bepalen wie er met de prijzen vandoor zou gaan. Jarich won deze laatste ronde overtuigend van Franck, en Thomas bleek te sterk voor Sven, wat de volgende eindstand opleverde:
1e plaats: Jarich Haitjema
2e plaats: Thomas Kaufmann
3e plaats: Franck Steenbekkers

Daarnaast waren er ratingprijzen voor de goed bezette ratinggroepen:
Ratinggroep 1600 – 1799: Johan Tode
Ratinggroep 1400 – 1599: Lorenzo Montin
Ratinggroep      0 – 1399: Coen Slooten

Met dank aan sponsor Tjeu Segers was ook deze editie weer een super gezellig schaaktoernooi!

Zie voor de volledige eindstand de pagina 2025-2026 Eindstand rapid
Veel mooie foto’s op de pagina Foto’s Rapidtoernooi 2025

De Kentering-Oisterwijk/Oude Toren 10,5-9,5

Door David
Door een speling van het (indelings-)lot speelden afgelopen zaterdag 1 november de drie teams van De Kentering en van de combinatieclub Oisterwijk/De Oude Toren tegen elkaar. Of OOTC zoals ze liever te boek willen staan, maar het lukte op een of andere manier zich niet in te schrijven met die handigere naam. De beide fusieclubs hadden vorig jaar “anderhalf” team en nu dus 3 teams het betere verdeling van al die spelers over die drie teams naar speelsterkte.

Daarmee traden teams van onze clubs aan die ongeveer gelijk waren in speelsterkte op papier. Het werd dan ook daverend spannend. Misschien nog het minst in de match van team 3. Daar zag het er in de loop van de middag als snel heel gunstig uit op de meeste borden, en kon De Kentering 3 de sterke start van het seizoen doortrekken met een fraaie 3-1 overwinning.

Onderstaand de analyse van de partij van Roel tegen Cor Zijlmans.
Commentaar Roel: Het is een beetje saaie partij. Schuiven met stukjes hout. Volgens Chessbase doen beide partijen steeds min of meer een goede zet. Na 27 zettenen een remise aanbod een verrassende ontknoping.

Daarna nog even afwachten wat Hans doet en de winst is binnen. Mooi resultaat 3-1.

Het tweede team was op papier gelijkwaardig aan de tegenstander, maar dat is enigszins vertekend door het ontbreken van ratings bij Jan, Lorenzo en Lex. Ik ben benieuwd wanneer zij eindelijk ook een rating krijgen. De regel bij de KNSB is dat je een KNSB-rating krijgt als je vijf officiële partijen hebt gespeeld tegen een spelers met een KNSB-rating. 
Waar in de vorige ronde Hans en Wilbert op bord 1 en 2 de beslissende punten binnen haalden om er 4-4 van te maken ten OSV 3, dolven zij nu het onderspit tegen twee sterke speler van OOTC 2 en ging de match, ondanks twee fraaie overwinningen van Peter en Dick verloren met 3-5.

De stand tussen De Kentering en OOTC in de clubmatch was daarmee, na deze twee confrontaties, weer gelijkgetrokken: 6-6. Aan het 1e team om het pleit in ons voordeel te beslechten. Daar zag het lange tijd niet naar uit. OOTC stond halverwege de middag voor met 2,5-3,5 en op de laatste twee borden stond ik lange tijd slechter en Piet in zijn partij gelijk. In beide partijen kenterde de situatie echter, allicht onder tijdsdruk, in ons voordeel. Piet kwam een pion voor en speelde het vakkundig uit. In mijn partij ruilde mijn tegenstander onnodig zijn sterkere loper en paard tegen die van mij, en kwam toen allengs slechter te staan. Ondanks fouten in het eindspel over en weer, wist ik deze partij uiteindelijk te winnen. Onderstaand enkele voor mij leerzame momenten uit die partij.

De Kentering 1 won daarmee met 4,5-3,5 en de onofficiële uitslag van de clubmatch werd 10,5-9,5. Sterk werk van alle drie de teams!



Analyse middenspel Ron Steeksma – David Bruggeman
In deze stelling na 23… Th3 staat Ron Steeksma met wit heel comfortabel (+2,3). Zij loper en paard hebben duidelijk veel meer en sterkere velden dan die van mij. Hij maakt zich zorgen over zijn zwakke h-pion, maar die is toch ook gemakkelijk verdedigbaar met Td2. Als je stukken actiever staan is het juiste plan om de druk te vergroten met bijvoorbeeld een 2e front. 24. a4 is hier de sterkste zet. Ron zag echter meer zorgen dan kansen, en, hoewel dat vast niet zijn plan was, ruilde het in de loop van 7 zetten zijn prachtige loper en paard tegen de gekooide evenknieën van mij, te beginnen met de sterke loper: 24. Lf5+ Pxf5 25. Pxf5 Lf8 (had ik vooraf gezien als redding en om die reden op zet 23 de toren van h4 naar h3 gespeeld om niet in een vork verloren te gaan na Pxf5. (Th7 kan niet: Er dreigt ook mat op d6!)
Het staat nu gelijk.
Wit volhardt in zijn plan om eerst zijn h-lijnprobleem op te lossen en na 26. Kg2 Th7 27. Th1 Le7 28. Tad1 Td8 29. Kg3 d5 staat de volgende stelling op het bord.

27… Le7 was niet de sterkste zet geweest, het verhindert dat de toren na bijvoorbeeld f6 aan de andere kant van het bord mee kan doen. Maar blijkbaar vindt Ron het zo vervelend dat hij nog steeds geen h4 kan spelen (30. h4, gxh4 31. Pxh4 Tdh8 verliest), dat hij op zet 30, als de loper ook nog eens actief dreigt te worden, besluit deze ook af te ruilen: 30. Pxe7 Kxe7. Nu de lichte stukken van het bord zijn, staat zwart duidelijk iets beter (-0,3).
Lessen hieruit:
1. als je beter staat moet je doorpakken en niet gaan verdedigen.
2. als je een gevaar ziet (h-lijn) is het raadzaam tijd uit te trekken om goed door te rekenen of het wel een gevaar is. Wit had h2 vrij makkelijk kunnen verdedigen. Twee torens op de h-lijn staan ook een soort offside als de aanval niet doorslaat en zijn dan eerder een probleem voor zwart: ze doen niet mee aan de andere kant van het bord.
Het toreneindspel is een aparte studie waard. Vaak was steeds één zet het verschil tussen -5 of 0,00. Vaak vond ik die, soms niet. Die plaats ik wellicht nog een keer.

De Kentering A-HSC Helmond B 1-3

Door Olaf en Bent

Maandag 20-10-2025 speelde het team van De Kentering A haar eerste thuiswedstrijd van het seizoen. De tegenstanders maakten hun opwachting vanuit Helmond en iets na achten werden de schaakklokken gestart.
Onze tegenstanders van HSC Helmond B hadden het in de vorige ronde moeilijk gehad tegen HMC en leken erop gebrand om met aanvallend schaakspel de punten voor onze neus weg te slepen. Op bord 1 werd vroegtijdig de f-pion naar voren geschoven en op bord 3 en 4 werden al snel pionnen geofferd om aanvallende en dynamische stellingen te verkrijgen.
 
Hoewel op bord 2 de partij aanvankelijk wat rustiger op stoom leek te komen, waren zij als eerste klaar. Nico moest helaas als eerste de handdoek in de ring gooien.
 
Ikzelf moest niet al te lang daarna eveneens mijn tegenstander feliciteren. In de volgende stelling had ik mijzelf weer eens wijs gemaakt dat ik veilig een pion kon pakken op a7 met de dame:
 

Olaf Soons – Pascal Boudewijns na 15… 0-0-0


Na 16. Dc3 (matdreiging) Lc6, 17. Da5 (opnieuw matdreiging) Ld6, 18. Lxd6 Txd6, 19. Dxa7 bleek mijn dame te ver verwijderd van de verdediging van mijn koning.
Mijn tegenstander kon succesvol met zijn dame infiltreren op f2 en de e-lijn overnemen. Hij speelde de rest van de partij verder vlekkeloos uit.
 
 
De achterstand in de match liep op naar 0-2, maar gelukkig kon Bent op bord 1 de spanning in de wedstrijd terugbrengen.

Hier volgt zijn bijdrage:
 
Ik werd in de opening verrast met Bird’s opening (1. f4). Na enig gepeins herinnerde ik mij een op het oog onorthodoxe aanpak met 1. … Ph6 !? 2. Pf3 b6 3. b3 Lb7.
Het plan met Ph6 is een bekend bestrijdingsmiddel in een analoge variant uit het Hollands via 1. d4 f5 2. g3 Pf6 3. Ph3.
In tegenstelling tot Pf3 / Pf6 is het mogelijk om Ph6-Pf5 te spelen! Het ziet er enigszins gek uit maar (indien goed gespeeld) staat het paard op f5 veilig tegen opstoten als g4/e4.
Met de nadruk, op “indien goed gespeeld”: dit deed ik allesbehalve… Ik combineerde twee plannen (Ph6 – b6 – Lb7 tegen het Hollands, f6-e5 tegen een b3-systeem) zodat ik een gedrocht van een stelling kreeg.
Met secuur spel wist ik de balans te herstellen in de stelling met een doorbraak in het centrum.

Pim Blijlevens – Bent Schleipfenbauer na 12. d3


na 12. d3?! weet ik voordeel te creëren met 12. … Pxe5 13. Lxe5 Pf7! 14. Lc3 e5 waarna wit’s stelling onder druk komt te staan.

Zwarts stukken zorgde voor veel ongemak in het witte kamp, en onsecuur opgespeelde pionnen naar d4/h4 zorgden voor zwakke velden op g4/e4 waar ik gretig gebruik van maakte.

Pim Blijlevens – Bent Schleipfenbauer na 22… Ld6



Na 22. … Ld6 heeft wit eigenlijk weinig te zoeken in de stelling. Zetten als 19. h4 en 22. d4 hebben ondanks kortstondige tijdwinst gezorgd voor teveel verzwakkingen.

Het plan van zwart is nu simpelweg druk zetten op e3 met de zware stukken, en snel Kb8!! te spelen om te voorkomen dat wit ooit op f5 slaat met schaak.
 
Een snelle doorbraak in het centrum zorgde voor een tweede pionwinst. Wit poogde deze terug te winnen met 30. Le3?? maar dit versnelde de veldslag.

Pim Blijlevens – Bent Schleipfenbauer na 30. Le3



Wit heeft zwaktes van zwarte gespot op de achterste lijn, in combinatie met de witveldige loper op h3 welke loert naar c8.
Zwart had de stellingsdynamiek iets dieper doorgrond:
30. … Txf3!! 31. Lxg5 Txe1+ 32. Txe1 Txh3 en de belangrijke witveldige loper is niet meer. Zwart wint. 
 
 
Knap gespeeld van Bent! Met de stand op 1-2 was het aan Leon om op bord 3 een gelijkspel af te dwingen. Zijn tegenstander speelde, volgens Leon’s eigen woorden, uiteindelijk gewoon beter. Op de zeventiende zet werd door de tegenstander op spectaculaire wijze een loper geofferd op h6. Het lukte Leon niet de juiste voortzetting vinden en hoewel de spanning en de hoop op een 2-2 stand nog lang in leven bleef, moest Leon uiteindelijk opgeven.
 
Dit bracht de eindstand op 1-3 en daarmee richten wij onze blik weer op de volgende wedstrijd in de avondcompetitie van de NBSB.
 

Schaakstudie #1 oplossing

Oplossing van de schaakstudie #1 van vrijdag 17 oktober 

Zwart is aan zet en wint

In deze stelling zou zwart met een toren meer gewonnen staan, ware het niet dat wit op het punt staat met zijn a-pion te promoveren. Als zwart dat gepromoveerde stuk slaat kan wit de partij remise houden (probeer maar uit). Toch is er een weg naar winst voor zwart. 
Welke zet moet zwart spelen, en welke zet daarna om deze partij toch te winnen?

 

1… Ta8!! 2. Kxa8 Kc7!

1… Ta8! 2. Kax8 Kc7! (zugzwang) 3. g4 hxg4 4. h5 g3 5. h6 g2 6. h7 g1D 7. h8D Dg2# mat

Wit is nu in zugzwang en moet 3. g4 spelen. Zwart slaat, promoveert als eerst en kan dan op g2 matgeven. 
Wit hoeft na 1… Ta8 natuurlijk de toren niet te slaan, maar na bijvoorbeeld 2. Kb6 volgt 2… Kc8 en daarna Kc7 en dan valt de a pion en wint zwart ook.
Het thema dat Polerio hier bestudeerde was niet zo zeer ‘zugzwang’ maar vooral het torenoffer om het eindspel te winnen.