Roel Jongenelen, Loek Mostertman en Pieter Roos waren dinsdag 17 januari afwezig bij het Caféschaken;  Zij speelden deze middag ook, maar …. bij het Tata Steel-schaaktoernooi! Evenals Tom Fürstenberg trouwens, dus weer een waardig contingent van De Kentering en Hevo spelers daar in Wijk aan Zee!

Op de pagina Caféschaak Partij-analyse vind je de partijbespreking van dinsdag 17 januari door Ton Snoeren die tijdens de afwezigheid van Loek Mostertman de honneurs waarneemt. Het is de partij in de 8e ronde van het USSR Kampioenschap in 1949 Bronstein-Keres, een spectaculaire partij die door tijdgenoot Botwinnik beschreven werd als ´koffiehuisschaak´ vanwege de niet overtuigende aanval, maar die toch gewonnen werd door de plotselinge wending na een fout van Keres op de 30e zet. Een gelukje of niet: zeer de moeite waard om na te spelen en te analyseren!

De volgende ronde van het Caféschaken is op dinsdag 24 januari. 

Door Leon ter Beek

Vorige week schreef ik een stukje over een wandelkoning. Deze week konden we in de interne competitie de overtreffende trap van dit verschijnsel waarnemen, in een sensationele partij die veel bekijks trok.

In de partij tussen Hans van Eijk en Marc Smits verloor de witte koning zich in de onmetelijkheid van het schaakbord op een manier die de zwerftochten van zijn ambtgenoot Odysseus, zo’n 3.300 jaar geleden, in de schaduw stelt. Odysseus, de koning van Ithaca, deed er na de oorlog om Troje, die al tien jaar had geduurd, nog eens tien jaar over om herenigd te worden met huis, haard en (eventjes nog) hond.

Zo’n happy end was de witte koning in deze partij niet beschoren! Na ontelbare avonturen moest hij in den vreemde het loodje leggen. Ik neem de rol van Homerus op mij en beschrijf de tocht van de monarch van Hans, op zoek naar huis, maar zich steeds verder in de afgrond begevend. Speel mee en huiver!

 [Event "Interne competitie"] [Site "Rosmalen"] [Date "09.01.2023"] [White "Hans van Eijk"] [Black "Marc Smits"] [Result "0-1"]   1. d4 Nf6 2. c4 {[%clk 0:00:00]} e6 {[%clk 0:00:00]} 3. Nc3 {[%clk 0:00:00]} d5 {[%clk 0:00:00]} 4. cxd5 {[%clk 0:00:00]} exd5 {[%clk 0:00:00]} 5. Bg5 {[%clk 0:00:00]} Nbd7 {Na deze zet lijkt wit de d-pion te kunnen slaan. Het paard dat deze pion dekt staat immers gepend. Maar als wit de pion slaat, trapt hij in een bekende openingsval:[%clk 0:00:00]} 6. e3 {[%clk 0:00:00]} (6. Nxd5 $4 Nxd5 7. Bxd8 Bb4+ 8. Qd2 Kxd8 9. e3 Bxd2+ 10. Kxd2 {en zwart heeft een stuk gewonnen! Maar Hans speelt 6. e3 en laat de pion wijselijk met rust.}) 6... Bd6 $2 {Marc kent zijn openingstheorie en probeert wit alsnog te verleiden de pion op d5 te slaan. Daarbij ziet hij over het hoofd dat wit met zijn vorige zet een uitwijkmogelijkheid voor zijn koning heeft geschapen.[%clk 0:00:00]} 7. Nxd5 $1 {Wit kan de pion nu gewoon slaan.[%clk 0:00:00]} Nxd5 {Marc heeft nog niets in de gaten. Hij had zich moeten neerleggen bij pionverlies, maar verkeert in de veronderstelling dat hij de witte dame kan terugwinnen.[%clk 0:00:00]} 8. Bxd8 {[%clk 0:00:00]} Bb4+ {[%clk 0:00:00]} 9. Ke2 {[%clk 0:00:00]} Kxd8 {Wit staat nu natuurlijk volstrekt gewonnen: hij heeft dame en pion tegen zwart paard en loper. De computer geeft een evaluatie van ongeveer +7.[%clk 0:00:00]} 10. f3 $6 {Het is een bekende wijsheid dat niets moeilijker is dan het winnen van een gewonnen partij. Dat blijkt nu al meteen. In plaats van rustig te ontwikkelen, bijvoorbeeld met 10. Pf3, geeft hij zwart een aanknopingspunt voor een tegenaanval op zijn koning in het centrum.[%clk 0:00:00]} Re8 {Valt het zwakke punt e3 aan. De computerevaluatie verandert in +4[%clk 0:00:00]} 11. e4 {Je zou verwachten dat de koning een beschut plekje op f2 opzoekt, maar hij is niet bang.[%clk 0:00:00]} f5 {Uiteraard gaat zwart volle bak in de aanval.[%clk 0:00:00]} 12. e5 $6 {De witte pion haalt zijn neus op voor de zwarte f-pion en loopt gewoon door! Niet bepaald een zet die ik van Hans zou verwachten. Het probleem is dat pion e4 moet worden gedekt. Dat gaat helaas niet met 12. Dd3 wegens het paardvorkje 12... Pf4†. De computer geeft de volgende variant als beste:[%clk 0:00:00]} (12. a3 Ba5 13. Kd3 $1 {met waardering +5. De witte koning staat dan blijkbaar veilig genoeg op d3, maar het ziet er wel eng uit.}) (12. Qc2 {is ook een mogelijkheid.} 12... fxe4 13. fxe4 N5f6 {(evaluatie +4).     Conclusie: wit mag dan objectief huizenhoog gewonnen staan, in de praktische partij moet hij eerst maar eens met zijn koning aan het overtal aan zwarte stukken zien te ontkomen. Zo makkelijk is dat nog helemaal niet. Wel leuk voor de toeschouwers...}) 12... f4 $2 {Net als de witte e-pion loopt ook de zwarte f-pion stoer door. Marc mist hier een goede kans op tegenspel. Hij had zijn paard op e5 kunnen offeren met 12... Pxe5! Wit moet dan duivels oppassen om niet mat te gaan. Wanneer wit uitsluitend ’logische’ zetten doet, ligt hij er zo af. Bijvoorbeeld:[%clk 0:00:00]} (12... Nxe5 13. dxe5 $2 (13. Kf2 {is het best.} Ne3 14. Qb3 N5g4+ 15. fxg4 Nxg4+ {en nu is de waardering nog maar +1.}) 13... Rxe5+ 14. Kf2 Bc5+ {en wit gaat mat. Wit moet dus het geofferde paard niet terugslaan maar met de koning uitwijken:}) 13. Kf2 {[%clk 0:00:00]} Nxe5 $5 {Zwart offert toch! En terecht: als hij niets onderneemt kan wit zijn stukken ontwikkelen en zijn stelling consolideren. Wit moet nu weer heel precies reageren, en bovendien met een zet die niet voor de hand ligt.[%clk 0:00:00]} 14. Rc1 $2 {Dit is fout! De situatie is lastig voor wit, want als hij het paard slaat, krijgt zwarts aanval orkaankracht, bijvoorbeeld:[%clk 0:00:00]} (14. dxe5 $2 Bc5+ 15. Ke2 Rxe5+ 16. Kd2 Ke7 17. Bd3 Be3+ 18. Kc2 $2 Nb4+ 19. Kc3 Nxd3 20. Qxd3 Rc5+ 21. Kb3 Be6+ 22. Ka3 Rd8 {en zwart wint! Wit moet in deze variant 18. Ke2 spelen, maar wie gaat er vrijwillig in de lijn van de toren staan? Kortom: het is een erg lastige stelling voor wit. De zet waarmee wit hier zijn voordeel kan vasthouden is het onwaarschijnlijke 14. Dc1!, waarna de computer een waardering van +4 geeft. Vind zo’n zet maar eens!}) 14... Ne3 $1 {Zwart duikt meteen in het gat. Marc neemt zijn kansen voortreffelijk waar.[%clk 0:00:00]} 15. Qb3 {[%clk 0:00:00]} Bd2 {Helaas! Zwart had een (volgens de computer) volstrekt gelijke stelling kunnen bereiken met de volgende variant:[%clk 0:00:00]} (15... N5g4+ 16. fxg4 Nxg4+ 17. Kf3 Re3+ 18. Qxe3 fxe3 {In de stelling die dan is ontstaan is de materiaalverhouding ongeveer gelijk. Wit moet 19. Ph3 spelen om de dreiging 19... Pf2 eruit te halen, en wat resteert is een bijzonder onoverzichtelijke stelling waarin beide spelers kunnen winnen. In dit soort gevallen zegt de computerevaluatie 0.0 minder dan niets!}) 16. dxe5 {Nu is de computerevaluatie weer +5.5.[%clk 0:00:00]} Bxc1 {[%clk 0:00:00]} 17. Ne2 {[%clk 0:00:00]} (17. Be2 {is beter. De tekstzet sluit de loper op f1 in. Waarschijnlijk had Hans erop gerekend dat hij nu de loper op c1 kon winnen. Die staat nu aangevallen en na 17... Ld2 wint wit de loper met 18. Dd3† alsnog. Maar zwart heeft een betere mogelijkheid, die Marc feilloos weet te vinden:}) 17... Bxb2 $1 {Dxb2 faalt[%clk 0:00:00]} 18. Nxf4 $6 {[%clk 0:00:00]} (18. Qxb2 Nd1+ $1) (18. Qd3+ {is beter. Het is makkelijk om achteraf, in de analyse met behulp van de computer, vraagtekens uit te delen, maar wit had hier een betere mogelijkheid in de volgende variant:} 18... Bd7 19. g3 Bxe5 20. Bh3 Bd6 21. Nxf4 Bxh3 22. Nxh3 {en wit staat duidelijk beter (computerevaluatie +5).}) 18... Bd4 $1 {[%clk 0:00:00]} 19. e6 $2 {Wit wil blijkbaar de pion niet zomaar opgeven en speelt hem op. Maar de prioriteit lag nu echt bij het ontwikkelen van zijn stukken. Daarom was 19. Ld3 beter. Na de tekstzet is de stelling volgens de computer nog maar marginaal beter voor wit.[%clk 0:00:00]} Nd5+ $2 {De stelling is zo ingewikkeld dat hij voor normale stervelingen bijna niet speelbaar is. Volgens de computer had zwart 19... c6 moeten doen. Wit kan dan niet zijn ontwikkeling voltooien, want dan volgt een dodelijk aftrekschaak met het paard:[%clk 0:00:00]} (19... c6 20. Bd3 $2 Nd5+ 21. Kg3 Be5 {Misschien had Marc hetzelfde idee toen hij de tekstzet speelde, maar na de tekstzet staat het paard op d5, nadat hij het aftrekschaak heeft gegeven, ongedekt, en dat maakt een wereld van verschil.}) 20. Kg3 {[%clk 0:00:00]} Nxf4 {[%clk 0:00:00]} 21. Kxf4 {[%clk 0:00:00]} Bxe6 {[%clk 0:00:00]} 22. Bc4 $6 {Het voordeel van deze zet is dat wit eindelijk een stuk ontwikkelt, maar er was niets tegen[%clk 0:00:00]} (22. Qxb7 Ke7 23. Bc4 $1 Bxc4 24. Qxc7+ Kf8 25. Qxc4 {(computerevaluatie +4.5).}) 22... Be5+ {Zwart had kunnen proberen een bolwerk in het centrum te bouwen met[%clk 0:00:00]} (22... Bxc4 23. Qxc4 c5 {Ook dan zou wit veel beter hebben gestaan (+2.5).}) 23. Kg5 {De beste zet. Natuurlijk kan 23. Kxe5 niet wegens 23... Lxc4† en zwart wint. Inmiddels is de koning wel erg ver van huis afgedwaald. Volgens de computer staat wit nog steeds beter, objectief zelfs gewonnen (evaluatie +2), maar in een praktische partij is het een heel ander verhaal. Wit staat in materieel opzicht voor, maar zwart heeft meer stukken. Hoe kan wit zijn koning tegen de aanvallen van deze overmacht beveiligen?[%clk 0:00:00]} Bf6+ {[%clk 0:00:00]} 24. Kh5 $6 {De koning had hier beter op zijn schreden kunnen terugkeren:[%clk 0:00:00]} (24. Kf4 Be5+ 25. Ke3 Bxc4 26. Qxc4 c5 {(computerevaluatie +2.3).}) 24... Bd7 $2 {Zwart laat een kans liggen. Hij had actiever moeten spelen:[%clk 0:00:00]} (24... Bf5 25. Rd1+ Kc8 26. Bf7 Re7 27. g4 Rxf7 28. gxf5 Rf8 {en — simsalabim — zwart staat niet meer zoveel slechter! Uiteraard zijn dit soort computervarianten voor mensen vrijwel niet te doorgronden, des te meer omdat zwart met de tekstzet mat in één dreigt (25... Txe5#)!}) 25. f4 {Hiermee verhindert wit het mat.[%clk 0:00:00]} g6+ {Door dit schaakje dwingt zwart de witte koning nog verder naar voren. Komt hij er ooit nog uit?[%clk 0:00:00]} 26. Kh6 {[%clk 0:00:00]} Re7 {Zwart dekt de h-pion. Strikt genomen is dat niet noodzakelijk en kan zwart beter zijn b-pion dekken. Na 26... Kc8 kan wit de pion toch niet nemen omdat de koning dan in een matnet verstrikt dreigt te raken:[%clk 0:00:00]} (26... Kc8 27. Kxh7 $2 Bf5 28. Bg8 Re7+ 29. Kh6 c6 {en zwart heeft bijna gelijk spel bereikt.}) 27. Rd1 {[%clk 0:00:00]} Bg7+ {[%clk 0:00:00]} 28. Kg5 {[%clk 0:00:00]} Ke8 {Meer voor de hand ligt 28... Kc8, maar dat verandert de computerevaluatie amper (+5.5). Wit beschikt dan namelijk over een verborgen offermogelijkheid:[%clk 0:00:00]} (28... Kc8 29. Rxd7 Kxd7 30. Qxb7 Rd8 31. Qd5+ Ke8 32. Bb5+ {met evaluatie +6.5. Heeft Marc deze mogelijkheid gezien? Dat was dan bijzonder knap!}) 29. Qb4 $6 {Kennelijk met het idee een stel torens af te ruilen. Maar met de tekstzet geeft wit een gedeelte van zijn voordeel weg. De evaluatie is nu nog maar +3. Beter is:[%clk 0:00:00]} (29. Qxb7 Rd8 30. Qd5 Kf8 31. g4 {Wit houdt wit de druk optimaal op de ketel (evaluatie +6).}) 29... Bf5 $2 {Zwart kan de pion gewoon dekken met 29... Lc6.[%clk 0:00:00]} 30. Re1 $2 {Wit kan nog steeds slaan op b7.[%clk 0:00:00]} Bf8 {[%clk 0:00:00]} 31. Qc3 $2 {Nu werd het echt tijd om op b7 te slaan. Zwart heeft nu de mogelijkheid zijn nadeel flink te beperken.[%clk 0:00:00]} Rxe1 $2 {Maar hij profiteert niet. Beter was[%clk 0:00:00]} (31... h6+ 32. Kh4 Rxe1 33. Qxe1+ Be7+ 34. Kg3 Kd7 {en zwart staat nog, zij het dan dat de computer aangeeft dat wit nog steeds in het voordeel is (+2). Er volgt nu een fase waarin beide spelers, ongetwijfeld in tijdnood, telkens goede en plausibele zetten spelen.}) 32. Qxe1+ {[%clk 0:00:00]} Be7+ {[%clk 0:00:00]} 33. Kh6 {[%clk 0:00:00]} Rd8 {[%clk 0:00:00]} 34. Qe5 {[%clk 0:00:00]} Rd6 {[%clk 0:00:00]} 35. Kxh7 {[%clk 0:00:00]} Kd7 {[%clk 0:00:00]} 36. h3 {[%clk 0:00:00]} Bf6 {[%clk 0:00:00]} 37. Qb5+ {[%clk 0:00:00]} Kd8 {[%clk 0:00:00]} 38. Qxb7 {[%clk 0:00:00]} g5+ {[%clk 0:00:00]} 39. Kg8 {[%clk 0:00:00]} gxf4 {[%clk 0:00:00]} 40. Qb8+ {[%clk 0:00:00]} Ke7 $1 {Niet[%clk 0:00:00]} (40... Kd7 41. Qb5+ {en wit wint de loper op f5.}) 41. Qf8+ {Meer voor de hand ligt[%clk 0:00:00]} (41. Qxc7+ Bd7 42. Bb5 {(evaluatie +5).}) 41... Kd7 {[%clk 0:00:00]} 42. h4 $1 {Listig! Zwart kan de pion niet slaan omdat de loper gepend is. Nu dreigt de witte pion door te lopen.[%clk 0:00:00]} c6 $2 {Beter is 42... a6. Hierna ontstaan er halsbrekende varianten waarbij de witte koning op de onderste rij ontzettend moet oppassen voor mat. De computer geeft als voorbeeld:[%clk 0:00:00]} (42... a6 43. h5 Kc6 44. Qa8+ Kc5 45. Qf3 Bd4 46. Qxf4 Bg6 47. hxg6 {en nu is de evaluatie +4.5.}) 43. Ba6 $2 {Wit kan met 43. Df7† de a-pion winnen (evaluatie +5.5). In plaats daarvan begaat Hans een blunder. Zwart kan nu eeuwig schaak houden![%clk 0:00:00]} Kc7 $2 {Maar Marc ziet het niet! Het is remise na[%clk 0:00:00]} (43... Be6+ 44. Kh7 Bf5+ {enzovoorts. Wit kan namelijk niet 45. Kh6 spelen wegens het aftrekschaak 45... Le7† en zwart wint de dame!}) 44. Qf7+ {[%clk 0:00:00]} Bd7 {Hier viel wits vlag. De computer geeft aan dat wit nog steeds winnend voordeel heeft (evaluatie +3), maar het is verre van eenvoudig en ik vraag me in gemoede af of wit dit in de praktijk wel zou winnen. Een voorbeeldvariant van de computer gaat als volgt:[%clk 0:00:00]} 45. Bc4 {[%clk 0:00:00]} f3 {[%clk 0:00:00]} 46. gxf3 {[%clk 0:00:00]} Bxh4 {[%clk 0:00:00]} 47. f4 {[%clk 0:00:00]} Bf6 {[%clk 0:00:00]} 48. f5 {[%clk 0:00:00]} Bc3 {[%clk 0:00:00]} 49. Qe7 {[%clk 0:00:00]} a5 {inmiddels met een evaluatie van +3.5.[%clk 0:00:00]} * 

Wit heeft de hele partij gewonnen gestaan, maar zwart heeft het hem zo lastig gemaakt dat hij er uiteindelijk nog de winst uit wist te slepen. Een sensationele en enerverende partij!

Door David Bruggeman

Maandag mochten we eindelijk weer aan de bak, en ik had er na de lange schaakpauze ook weer echt zin in. De stemming op de club voelde als warm bad: nieuwjaarswensen alom, uitwisseling van nieuwtjes en een geconcentreerde schaaksfeer rondom de vier borden van het tweede team, dat een inhaalwedstrijd speelde tegen Grenslopers 1 uit Goirle. (Mooi gewonnen mannen. 2,5-1,5 in vier spannende partijen: gefeliciteerd!).

Ik trad aan tegen Luigi de Mas. Het werd een partij waarvan je hoopt dat je ze soms mag spelen: een duidelijk plan, dat ook nog lukt en afgerond kan worden met een mooie combinatie.

Twee sterke lopers spelen een hoofdrol, en zijn ook als schaakthema interessant. Het is een bekende wijsheid: twee lopers zijn vaak sterker dan paard en loper, maar hoe verzilver je zo’n vermeend voordeel dan? Vanaf het moment dat Luigi zijn loper ruilde tegen mijn paard op c6 wilde ik proberen dat goed uit te denken. En met enige hulp van Luigi lukte het ze goed in stelling te brengen.

 [Event "Interne competitie"] [Site "Rosmalen"] [Date "09.01.2023"] [White "Luigi de Mas"] [Black "David Bruggeman"] [Result "0-1"] 1. e4 c5 2. Nf3 {[%clk 0:00:00]} Nc6 {[%clk 0:00:00]} 3. Bb5 {[%clk 0:00:00]} g6 {[%clk 0:00:00]} 4. O-O {[%clk 0:00:00]} Bg7 {[%clk 0:00:00]} 5. c3 {Neemt Pd4 uit de stelling. Na[%clk 0:00:00]} (5. Re1 Nd4 6. Nxd4 {of} (6. Bf1 Nxf3+ 7. Qxf3) 6... cxd4 {heeft zwart een makkelijk speelbare stelling}) 5... a6 {[%clk 0:00:00]} 6. Bxc6 {[%clk 0:00:00]} dxc6 {[%clk 0:00:00]} 7. d4 {Deze zet verwelkomde ik. Beter is de zet beter voor te bereiden met bijvoorbeeld h3 en De2 (maakt d1 vrij voor de toren). De stelling wordt nu erg open, wat gunstig is als je het loperpaar hebt.[%clk 0:00:00]} cxd4 {[%clk 0:00:00]} 8. cxd4 {[%clk 0:00:00]} Bg4 {[%clk 0:00:00]} 9. d5 {Nog opener; dit wordt een fijne partij voor mij ... Volgens de computer is de pion op d4 opgeven het best voor wit, wat al aangeeft dat d4 te ambitieus is geweest. Bijvoorbeeld[%clk 0:00:00]} (9. Nbd2 Qxd4 10. Qb3 Qa7 11. Ng5 Nh6 12. h3 Bd7 {Zwart heeft zoveel tijd nodig om de zwaktes in de stelling te verdedigen dat de activiteit van voldoende compensatie biedt voor de pion.}) 9... cxd5 {[%clk 0:00:00]} 10. exd5 {[%clk 0:00:00]} Nf6 {[%clk 0:00:00]} 11. Nc3 {[%clk 0:00:00]} O-O {[%clk 0:00:00]} 12. h3 {[%clk 0:00:00]} Bf5 {Hier twijfelde ik tussen Lc8 om de loper om te spelen naar de diagonaal b7-g2 of dit Lf5 om met de twee sterke lopers tegen de pionnen en toren te spelen. Ik koos voor het laatste, de computer vindt Lc8 iets beter.[%clk 0:00:00]} 13. Qb3 {Lijkt alles op te lossen. Maar het plan met de twee lopers gericht op de damevleugel is ingezet, en moet je dan ook doorzetten.[%clk 0:00:00]} Ne4 {Om de kracht van de lopers te vergroten.[%clk 0:00:00]} 14. Rd1 {[%clk 0:00:00]} Nxc3 {[%clk 0:00:00]} 15. bxc3 {[%clk 0:00:00]} Rc8 {wit heeft zo zoetjes aan teveel problemen. c3 is zwak, Ta1 kan zich niet verroeren en Td1 is matig gedekt, wat verderop in de partij een beslissende rol gaat spelen.[%clk 0:00:00]} 16. Nd4 {[%clk 0:00:00]} (16. Qxb7 Bxc3 17. Bh6 {had wel gekund maar laat ook een betere stelling voor zwart over. Ook na Lb2 of Ld2 houdt de zwarte aanval aan:}) (16. Bb2 16... b5 17. a4 Rc5) (16. Bd2 16... Be4) 16... Be4 {met een aantrekkelijke combinatie al in het vizier...[%clk 0:00:00]} 17. c4 {[%clk 0:00:00]} b5 $1 {[%clk 0:00:00]} 18. Nc6 {[%clk 0:00:00]} bxc4 $1 {twee krachtzetten.[%clk 0:00:00]} 19. Qxc4 $2 {Laat Td1 ongedekt. Alleen Da4 zou nog enige hoop in een slechte stelling over laten. Zwart moet dan heel precies spelen om voordeel te houden[%clk 0:00:00]} (19. Qa4 Qe8 20. Ba3 Bxa1 21. Rxa1 Rc7 22. Qb4 Rxc6 $1 23. dxc6 Qxc6 24. Qxe7 Re8 {met een erg goede stelling voor zwart.}) 19... Rxc6 $1 {[%clk 0:00:00]} 20. Qxe4 {Dxc6 is niet beter:[%clk 0:00:00]} (20. Qxc6 Bxa1 21. Bh6 Bg7 22. Bxg7 Kxg7) 20... Bxa1 {[%clk 0:00:00]} 21. Bh6 {[%clk 0:00:00]} Bg7 {[%clk 0:00:00]} 22. Bxg7 {[%clk 0:00:00]} Kxg7 {[%clk 0:00:00]} 23. Re1 {Ook Dd4+ helpt niet:[%clk 0:00:00]} (23. Qd4+ Rf6 24. g4 h6 25. h4 Kh7) 23... Rd6 {Wit geeft op 0-1[%clk 0:00:00]}* 

Ken uw klassieken: de winnende wandelkoning!

Door Leon ter Beek

Ik zal niet de enige zijn binnen onze schaakvereniging zijn die zich in verloren uurtjes aan vluggertjes op het internet waagt. Wat mij betreft is dit niet meer dan een — weliswaar akelig verslavend — tijdverdrijf, en ik analyseer deze potjes dan achteraf ook vrijwel nooit. Eigenlijk is dat natuurlijk zonde, want juist vluggertjes lenen zich goed om bijvoorbeeld ervaring op te doen in bepaalde openingsvarianten. Maar het is meestal te veel moeite om een partijtje te analyseren: de adrenaline verlangt alweer naar het volgende potje.

Laatst speelde ik weer zo’n vluggertje. De zetten laat ik hieronder volgen. De bedenktijd was 3 minuten met 2 seconden increment per zet.

 [Event "Online blitz 3 min + 2 sec"] [Site "LiChess"] [Date "03.01.2023"] [White "Leon ter Beek"] [Black "Anonymous"] [Result "1-0"] 1. d4 d5 2. c4 {[%clk 0:00:00]} c6 {[%clk 0:00:00]} 3. Nf3 {[%clk 0:00:00]} Bf5 {[%clk 0:00:00]} 4. Qb3 {[%clk 0:00:00]} b6 {Beter is[%clk 0:00:00]} (4... Qb6) 5. Bf4 {Hier levert cxd5 groot voordeel op:[%clk 0:00:00]} (5. cxd5 Qxd5 {Zwart kan niet met de pion terugslaan:} (5... cxd5 6. e4 $1 {en wit staat veel beter dan het lijkt. Een voorbeeldvariant van de computer:} Bd7 7. Ne5 Nc6 8. Nxd7 Qxd7 9. Bb5 e6 10. exd5 exd5 11. Nc3 a6 12. Bxc6 Qxc6 13. O-O Nf6 14. Re1+ Be7 15. Bg5 Rd8 16. Rac1 Qd7 17. Bxf6 gxf6 18. Qxb6 {en wit staat gewonnen.}) 6. Qxd5 cxd5 7. Nc3 Nf6 8. Nb5 Na6 9. Ne5) 5... e6 {[%clk 0:00:00]} 6. Nbd2 {[%clk 0:00:00]} Nf6 {[%clk 0:00:00]} 7. e3 {[%clk 0:00:00]} a6 {Een slechte zet. Beter is[%clk 0:00:00]} (7... Bd6 {met gelijk spel.}) 8. Bd3 {Verzuimt te profiteren middels[%clk 0:00:00]} (8. cxd5 exd5 9. Rc1 c5 10. dxc5 Bxc5 11. Bd3 {met een mooie stelling.}) 8... Bxd3 {[%clk 0:00:00]} 9. Qxd3 {[%clk 0:00:00]} Bd6 {[%clk 0:00:00]} 10. Bxd6 {[%clk 0:00:00]} Qxd6 {[%clk 0:00:00]} 11. O-O {[%clk 0:00:00]} O-O {[%clk 0:00:00]} 12. Ne5 {[%clk 0:00:00]} Nbd7 {[%clk 0:00:00]} 13. f4 {[%clk 0:00:00]} Qc7 {[%clk 0:00:00]} 14. Ndf3 {[%clk 0:00:00]} Nxe5 {[%clk 0:00:00]} 15. Nxe5 {[%clk 0:00:00]} Nd7 {Actiever en beter is het voor de hand liggende[%clk 0:00:00]} (15... Ne4 {waarna zwart volgens de computer zelfs een klein plusje heeft.}) 16. cxd5 {[%clk 0:00:00]} Nxe5 {[%clk 0:00:00]} 17. fxe5 {[%clk 0:00:00]} cxd5 {[%clk 0:00:00]} 18. Rac1 {[%clk 0:00:00]} Qd7 {[%clk 0:00:00]} 19. Rc2 {[%clk 0:00:00]} Rfc8 {[%clk 0:00:00]} 20. Rfc1 {[%clk 0:00:00]} Rxc2 {[%clk 0:00:00]} 21. Rxc2 {[%clk 0:00:00]} b5 {[%clk 0:00:00]} 22. Rc5 {[%clk 0:00:00]} Rc8 {Hier levert Dd8 een stelling op die helemaal gelijk staat.[%clk 0:00:00]} (22... Qd8) 23. Qc3 {[%clk 0:00:00]} Rxc5 {Beter is[%clk 0:00:00]} (23... Rf8 {met licht voordeel voor wit.}) 24. Qxc5 {Dit levert niet meer op dan gelijk spel. Met de pion slaan daarentegen had zwart voor een moeilijke taak gesteld. Wit heeft dan niet alleen een vrijpion maar kan ook met zijn dame de zwarte koning en pionnen aanvallen. Ik zal geen computervarianten geven, maar wit heeft dan duidelijk voordeel.[%clk 0:00:00]} Qb7 {[%clk 0:00:00]} 25. b4 {[%clk 0:00:00]} g6 {[%clk 0:00:00]} 26. Kf2 {[%clk 0:00:00]} h5 {[%clk 0:00:00]} 27. h4 {[%clk 0:00:00]} Kg7 {[%clk 0:00:00]} 28. Kf3 {Je moet toch iets. Kan de koning iets uitrichten?[%clk 0:00:00]} Kh6 $4 {Zwart heeft niet te vrezen en kan 'passen' met[%clk 0:00:00]} (28... Qd7 {Wit komt er dan niet doorheen.}) 29. Qf8+ {[%clk 0:00:00]} Kh7 {[%clk 0:00:00]} 30. Kf4 {Zo blijkt de vorige zet 28. Kf3 bijzonder nuttig te zijn geweest![%clk 0:00:00]} Qc7 {[%clk 0:00:00]} 31. Kg5 {Hier gaf zwart op. Hij staat machteloos tegen de oprukkende witte koning. Een mogelijk vervolg is[%clk 0:00:00]} f5 {[%clk 0:00:00]} 32. Kf6 {[%clk 0:00:00]} Qa7 {[%clk 0:00:00]} 33. Qf7+ {[%clk 0:00:00]} Qxf7+ {[%clk 0:00:00]} 34. Kxf7 {en wit wint. 1-0[%clk 0:00:00]} * 

Bij mijn 28e zet werd ik (waarschijnlijk onbewust, want het was maar een vluggertje) mede geïnspireerd door een bekend voorbeeld uit de toernooipraktijk. Het betreft de partij uit het Interpolistoernooi van Tilburg 1991, waarin Nigel Short met een vergelijkbare koningsmars Jan Timman naar huis speelde. Lees verder →

Door: Tom Fürstenberg

Luigi schwindelt erop los, maar ik laat mij ook niet onbetuigd! Wie weet is deze ‘afgang’ van mij een goede les voor schakers die geen
gevaren zien.

 [Event "Interne competitie De Kentering"] [Site "Rosmalen"] [Date "19.12.2022"] [Round "ronde 14"] [White "Tom Fürstenberg"] [Black "Tjeu Segers"] [Result "1-0"] 1. d4 f5 2. c4 {[%clk 0:00:00]} Nf6 {[%clk 0:00:00]} 3. Nc3 {[%clk 0:00:00]} e6 {[%clk 0:00:00]} 4. g3 {[%clk 0:00:00]} d5 {[%clk 0:00:00]} 5. Bg2 {[%clk 0:00:00]} c6 {[%clk 0:00:00]} 6. e3 {[%clk 0:00:00]} Bd6 {[%clk 0:00:00]} 7. c5 {[%clk 0:00:00]} Bc7 {[%clk 0:00:00]} 8. b4 {[%clk 0:00:00]} a6 {[%clk 0:00:00]} 9. a4 {[%clk 0:00:00]} O-O {[%clk 0:00:00]} 10. Nf3 {[%clk 0:00:00]} Nbd7 {[%clk 0:00:00]} 11. Bb2 {[%clk 0:00:00]} Qe8 {[%clk 0:00:00]} 12. Qb3 {[%clk 0:00:00]} Kh8 {[%clk 0:00:00]} 13. O-O {[%clk 0:00:00]} e5 {[%clk 0:00:00]} 14. dxe5 {[%clk 0:00:00]} Nxe5 {Tot zover is er niets aan de hand. Maar nu:15. Rad1?[%clk 0:00:00]} 15. Rad1 $2 {[%clk 0:00:00]} Nc4 {[%clk 0:00:00]} 16. Ba1 {Ook goed is 16. Ne2[%clk 0:00:00]} Ne4 {De computer beveelt nu Txd5 aan. Ik zou er niet opgekomen zijn. Met na cxd5 Pxd5 en Dxc4 als het vervolg. Zie de variant.[%clk 0:00:00]} 17. Rfe1 {[%clk 0:00:00]} (17. Rxd5 cxd5 18. Nxd5 Rf7 19. Qxc4 Be6 20. Nd4 Nd2 21. Nxc7 Bxc4 22. Nxe8 Bxf1 23. Nd6 Bxg2 24. Nxf7+ Kg8 25. Nd6 Bc6 26. N4xf5) 17... Qf7 {[%clk 0:00:00]} 18. b5 $4 {[%clk 0:00:00]} axb5 {[%clk 0:00:00]} 19. axb5 {[%clk 0:00:00]} Ra3 {[%clk 0:00:00]} 20. Qc2 {[%clk 0:00:00]} Be6 {Of meteen 20... Ba5![%clk 0:00:00]} 21. Nd4 {[%clk 0:00:00]} Bd7 {[%clk 0:00:00]} 22. Nxe4 {[%clk 0:00:00]} fxe4 {[%clk 0:00:00]} 23. bxc6 {[%clk 0:00:00]} bxc6 {[%clk 0:00:00]} 24. Rb1 {[%clk 0:00:00]} Ba5 {[%clk 0:00:00]} 25. Rf1 $2 {Td1 of Te2 is beter gezien Zwart's volgende zet.[%clk 0:00:00]} Nd2 {[%clk 0:00:00]} 26. Rb7 {[%clk 0:00:00]} Nxf1 {[%clk 0:00:00]} 27. Bb2 {Wit's waardering zakt nu naar een dieptepunt -14.12.[%clk 0:00:00]} Rd3 {[%clk 0:00:00]} 28. Bxf1 {[%clk 0:00:00]} Rd2 {[%clk 0:00:00]} 29. Qxd2 {[%clk 0:00:00]} Bxd2 {[%clk 0:00:00]} 30. f4 {[%clk 0:00:00]} exf3 {[%clk 0:00:00]} 31. Kf2 {Het kan nog erger, waardering -23.18, maar dan moet Zwart wel ... Dg6 spelen.[%clk 0:00:00]} Qe8 {Ook goed, maar nu is nog 'maar' -13.12.[%clk 0:00:00]} 32. Nc2 {[%clk 0:00:00]} Bf5 $4 {Zwart ziet 'iets' over het hoofd.[%clk 0:00:00]} 33. Rxg7 {[%clk 0:00:00]} Bc1 {[%clk 0:00:00]} 34. Bd4 {Dit had tot remise moeten leiden met ... De4 of ... h6.[%clk 0:00:00]} Qd8 $4 {Nu verliest Zwart nog.[%clk 0:00:00]} 35. Rg6+ {[%clk 0:00:00]} Rf6 {[%clk 0:00:00]} 36. Bxf6+ {[%clk 0:00:00]} Qxf6 {[%clk 0:00:00]} 37. Rxf6 {[%clk 0:00:00]} Bxc2 {[%clk 0:00:00]} 38. Rxc6 {1-0[%clk 0:00:00]}  *